ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΟΥ ΓΚΡΙΖΟΥ
Αυτό που βλέπουμε τα τελευταία έξι χρόνια, είναι πως η κρίση στο τοπικό επίπεδο μπορεί να αναστραφεί γρηγορότερα απ’ ό,τι στο εθνικό. Δύο παράγοντες υπήρξαν καθοριστικοί: ο πιο πρόσφατος νόμος για την τοπική αυτοδιοίκηση, ο «Καλλικράτης» και ο ανασχεδιασμός του νέου ΕΣΠΑ για το 2014-2020, που έδωσε μεγάλη αυτονομία στις Περιφέρειες και στους Δήμους, να σχεδιάσουν και να διαχειριστούν έργα ανάπτυξης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι ΟΤΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έρχονται πιο κοντά – χωρίς την τοξική διαμεσολάβηση του κεντρικού κράτους που είχαμε συνηθίσει ως τώρα. Δεν έχουν γίνει τα πάντα, ούτε είναι όλα καλώς καμωμένα. Αλλά άνοιξε ένας νέος δρόμος. Αυτή είναι η καλή όψη των πραγμάτων. Συμβαίνουν και άλλα, πολύ ανησυχητικά. Το χαρακτηριστικότερο στην εποχή της κρίσης είναι η πτώχευση της τοπικής αυτοδιοίκησης σε επίπεδο Δήμων. Δεν έχουν όλοι οι Δήμοι σοβαρά έσοδα από την τουριστική αγορά ή τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Δεν έχουν όλοι οι Δήμοι έσοδα από παραχωρήσεις και συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα. Και βέβαια, δεν έχουν όλοι οι Δήμοι την ίδια δυνατότητα επιβολής και είσπραξης τελών, αφού ο οικονομικός και δημογραφικός δυναμισμός ποικίλει από τόπο σε τόπο. Έχουν, όμως, αρκετοί Δήμοι χρέη και εκκρεμούντα δανεισμό. Έχουν δυσβάσταχτα λειτουργικά και έμειναν σχεδόν διαλυμένοι από τις πρόσφατες αναδιαρθρώσεις του προσωπικού τους. Λίγοι Δήμοι έμειναν όρθιοι. Το αντίθετο όμως συμβαίνει με τις Περιφέρειες, που έχουν και το μαχαίρι και το πεπόνι, τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην διαχείριση των κοινοτικών πόρων. ΝΕΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ Πρόκειται πράγματι για μια κατάσταση από-ανάπτυξης, από-επένδυσης, απαξίας. Όμως, όσο αποθαρρυντικό και αν είναι το περιβάλλον, νέοι τοπικοί πρωταθλητές αναδύονται, αξιοποιώντας τις κοινωνικές επενδύσεις ως ένα ισχυρό αντίδοτο στην κρίση. Ο ΟΟΣΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ήθελαν να δουν ΟΤΑ να πρωτοπορούν στην υιοθέτηση του κοινωνικού κεκτημένου και να αναλαμβάνουν δράσεις που να υλοποιούν στο τοπικό επίπεδο, ό,τι έχει θεσμοθετηθεί στο κεντρικό επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρώπη ζει στην εποχή της «Πρωτοβουλίας για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα» (Social Business Initiative, 2011) και του «Πακέτου για τις Κοινωνικές Επενδύσεις» (Social Investments Package, 20133). Βάζει εντυπωσιακά επενδυτικά στοιχήματα με το Πακέτο ΓΙΟΥΝΚΕΡ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (European Fund for Strategic Investments). Και όσοι Δήμοι συντονίζονται σ αυτό το αναπτυξιακό μήκος κύματος, θα βγάλουν τις κοινωνίες τους πιο άμεσα και πιο διατηρήσιμα από το σπιράλ της ύφεσης, του κλεισίματος των επιχειρήσεων και της διαλυτικής ανεργίας. Παλιότερα, ο Δήμος της Κοζάνης είχε προκηρύξει τον πρώτο Διαγωνισμό Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας και Κοινωνικής Οικονομίας, θέτοντας προς αξιοποίηση ένα ευρύ σύνολο δημοσίων υποδομών του για αξιοποίηση από ιδιώτες με σχέδιο δημιουργίας ορατού και μετρήσιμοι κοινωνικού αντικτύπου. Ο τότε Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χοσέ Μανουέλ ΜΠΑΡΟΖΟ το είχε στηρίξει και μια νέα πρακτική έβρισκε εφαρμογή στην χώρα μας. Πριν λίγο καιρό, ο Δήμος των Αθηναίων υλοποίησε ένα πολύ δημοφιλές και επιτυχημένο πρόγραμμα για την στήριξη ομάδων πολιτών που επιθυμούσαν να δημιουργήσουν τις δικές τους κοινωνικά ανταποδοτικές επιχειρήσεις, το «Επιχειρώ Κοινωνικά». Υπήρξε μια καλά οργανωμένη προσπάθεια που την υποστηρίξαμε στην Ελλάδα και το εξωτερικό ώστε να την διαλάβει ο ΟΟΣΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις βέλτιστες πρακτικές. Πρόσφατα, ο Δήμος Λουτρακίου-Περαχώρας-Αγίων Θεοδώρων βγήκε μπροστά με μια ακόμη πιο εντυπωσιακή πρωτοβουλία, το πρόγραμμα “Loutraki PLUS”. Έθεσε τις κοινωνικές επενδύσεις στο επίκεντρο της μεσοπρόθεσμης πολιτικής του και οργανώνει μια μακράς πνοής στρατηγική για να υποστηρίξει πολίτες, ευάλωτες ομάδες, επιχειρήσεις και κοινωνικούς οργανισμούς, ώστε να αξιοποιήσουν χρηματοδοτικές ευκαιρίες στον τόπο τους και για τον τόπο τους. Διεθνείς επενδυτικοί οργανισμοί και κοινωνικές τράπεζες, οι φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο με καινοτόμο, ανταποδοτικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο είναι όλοι εδώ. Συμμερίζομαι τις κουβέντες του Δημάρχου Γεωργίου ΓΚΙΩΝΗ: "Θέλουμε επενδύσεις, αλλά οφείλουν να είναι κοινωνικά ανταποδοτικές. Θέλουμε επιχειρηματικότητα, αλλά να μείνει στον τόπο μας και αυτή και οι άνθρωποί της και τα οφέλη της. Θέλουμε μια οικονομία που να είναι για τον άνθρωπο - να είναι κοινωνική". Σε όλη την Ελλάδα σήμερα, ο βαθύς σκεπτικισμός συνοδεύεται από μια ελπίδα πως η παρούσα κρίση θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή, για μεταρρύθμιση του προτύπου ανάπτυξης σε δικαιότερη και πιο βιώσιμη βάση. Ποιός μπορεί να αντιλέξει; ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κάτι αλλάζει στο τοπικό επίπεδο. Και είναι ελπιδοφόρο. Οι κοινωνικές επενδύσεις είναι οικονομικές τοποθετήσεις που γίνονται με σκοπό την επιστροφή μέρους του κεφαλαίου με την μορφή όχι του κέρδους αλλά της παραγωγής αξιόλογων κοινωνικών και περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων. Αυτοί που βάζουν τα λεφτά τους, θέλουν να πάρουν μικρό κέρδος και ορατή ωφέλεια για τους ανθρώπους στον τόπο της επένδυσης. Έτσι κάνει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2020, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων και πλήθος άλλων νέων εργαλείων κοινωνικής τραπεζικής. Δήμοι έχουν αναδειχθεί σε τοπικούς πρωταθλητές, οργανώνοντας για πρώτη φορά πλαίσια υποστήριξης και επένδυσης που να έχουν σοβαρές δεσμεύσεις ανταποδοτικότητας για τους πολίτες και το περιβάλλον που δοκιμάζονται από την κρίση. Αυτό είναι το αντίδοτο στην διαλυτική επίδραση της ύφεσης. Και οφείλουμε να το υποστηρίξουμε. Comments are closed.
|
Archives |